เรื่องราวปลาการ์ตูนไทย

โดย จิระพงศ์ จีวรงคกุล

ปลาการ์ตูนในประเทศไทยเท่าที่มีรายงานโดยผู้เชี่ยวชาญของฮอกวอตส์ เอ้ย...! นักวิทยาศาสตร์ทางทะเลไทย พบว่ามีอยู่ 7 ชนิด กระจายกันอยู่ใน 2 ฝั่งทะเล.... โดยชนิดที่พบเฉพาะในฝั่งอันดามันมี 4 ชนิด ได้แก่ ปลาการ์ตูนส้มขาว หรือนีโม (Amphiprion ocellaris) ปลาการ์ตูนปานดำ (A. ephippium) ปลาการ์ตูนอินเดียน (A.akallopisos) และปลาการ์ตูนสองบั้ง (A. sebae) ...ส่วนปลาการ์ตูนที่พบเฉพาะทางอ่าวไทยมี 2 ชนิด คือ ปลาการ์ตูนอินเดียนแดง (A.perideraion) และปลาการ์ตูนอานม้า (A.polymnus) และปลาการ์ตูนที่พบได้ทั้ง 2 ฝั่งทะเล มี 1 ชนิดคือ ปลาการ์ตูนลายปล้อง (A.clarkii)

ในปัจจุบันกิจกรรมยอดฮิตอีกอย่างหนึ่งเวลามีงานอีเว้นท์ต่างๆเกี่ยวกับการท่องเที่ยวทางทะเลคือ การดำน้ำปล่อยปลาการ์ตูน หลายๆงานพบว่า มีการปล่อยโดยไม่คำนึงถึงว่าเป็นการปล่อยผิดที่ผิดทางหรือไม่ ทั้งนี้อาจเกิดจากความไม่รู้ หรือเกิดจากการไม่ใส่ใจ แค่อยากให้มีภาพสวยๆ...ทำให้ปัจจุบันเราสามารถพบเห็นปลาที่อยู่ผิดที่ผิดทางเหล่านี้ได้บ่อย ปลาอันดามันก็มาพบฝั่งอ่าวไทย ปลาอ่าวไทยไปโผล่ฝั่งอันดามัน มั่วซั่วไปหมด...ที่แย่กว่านั้นคือมีการปล่อยปลาการ์ตูนชนิดที่ไม่ได้เป็นปลาในน่านน้ำไทยลงในทะเลไทยกันบ่อยขึ้น...ซึ่งปลาเหล่านี้มีการนำเข้าจากต่างประเทศมาเพาะเลี้ยงเพื่อขายเป็นปลาสวยงามในบ้านเรา ซึ่งก็มีอยู่หลายชนิด... บางชนิดถึงแม้จะเป็นชนิดเดียวกันกับปลาบ้านเรา แต่จะมีลักษณะสีที่แตกต่างจากบ้านเรา เช่นปลาการ์ตูนดำขาวที่พบแถวๆดาร์วิน ออสเตรเลีย ที่เป็นชนิดเดียวกันกับปลาการ์ตูนส้มขาวของบ้านเรา แต่มีความผันแปรของสีที่แตกต่างจากบ้านเราทำให้มีสีดำ ส่วนชนิดอื่นๆเช่นปลาการ์ตูนเพอร์คูล่า (A.percula) ปลาการ์ตูนมะเขือเทศ (A.frenatus) และปลาการ์ตูนแดง (Premnas biaculeatus) นั้นล้วนเป็นปลาต่างประเทศที่นำเข้ามาเลี้ยงทั้งสิ้น

ช่วงสองสามปีหลังนี้ผมเริ่มพบปลาการ์ตูนต่างถิ่นในแนวปะการังบ้านเรามากขึ้น คาดว่าน่าจะมาจากการระดมปล่อยกันนี่แหละ...หลายคนอาจคิดว่า อ้าว... แล้วไม่ดีเหรอ ทะเลบ้านเราจะได้มีความหลากหลายทางชีวภาพมากขึ้นไง? จะบอกให้แบบพอสังเขปนะครับว่าการเอาปลาต่างถิ่นมาปล่อยมันจะมีผลกระทบอย่างไรบ้างการปล่อยปลาต่างถิ่นนั้น...ในกรณีที่เลวร้ายน้อยที่สุดแล้วก็คือมันไม่สามารถอยู่รอดได้ภายหลังการปล่อย..อย่างร้ายขึ้นมาอีกหน่อยก็คือมันอยู่รอดได้และรบกวนชนิดพันธุ์ดั้งเดิมในธรรมชาติ ...อย่างเลวร้ายมากคือมันรอดได้และเพิ่มประชากรแข่งกับปลาธรรมชาติ...อย่างเลวร้ายที่สุดคือปล่อยปลาชนิดเดียวกันแต่เป็นปลาต่างถิ่นที่มีมีความผันแปรทางพันธุกรรมต่างกัน ซึ่งสามารถผสมพันธ์กับปลาในธรรมชาติและกลืนสายพันธุ์ดั้งเดิมได้..ฟังดูเหมือนผมเป็นพวกมองโลกในแง่ร้าย แต่เหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นมาแล้วในหลายๆที่ในโลก ...ดังนั้น หากทำอะไรที่ถูกต้องได้ก็ช่วยๆกันดีกว่าครับ .....ใครอยากจะปล่อยก็ปล่อยไปแต่ช่วยใส่ใจเรื่องรายละเอียดเพิ่มขึ้นอีกนิดช่วยชีวิตปลาในธรรมชาติของเรากันด้วยเถอะครับ